اواپراتور بخشی از یک سیستم تبرید است که در آن حرارت از سیال یا ماده ای که باید خنک شود گرفته می شود.
اواپراتورها را می توان بسته به نوع ماده ای که خنک می کنند به سه دسته تقسیم نمود:
اواپراتورها از نظر ساختمان به سه دسته تقسیم می شوند:
هر چه سطح تماس لوله های اواپراتور با هوای اطراف بیشتر باشد انتقال حرارت بهتر صورت گرفته و بازده عملکرد سیستم بالاتر خواهد رفت ، از طرف دیگر هرچه میزان فینهای اواپراتور بیشتر باشد و سطح زیادی را اشغال نماید نیروی مقاوم بیشتری را در برابر جریان سیال عبوری از سطح خود ایجاد می نماید.
در این اواپراتورها که به DX موسوم اند معمولا از شیر انبساط یا لوله موئین به عنوان وسیله کاهش فشار استفاده می شود.
ورودی اواپراتور ترکیب مایع و بخار و خروجی اواپراتور گاز سوپرهیت است .
در این اواپراتور ها بعد از انبساط و قبل ازورود به اواپراتور مایع مبرد از بخار جدا شده و فقط مایع به اواپراتور منتقل می شود
این امر باعث می شود که خروجی اواپراتور مقداری مایع تبخیر نشده باشد، به این ترتیب ضریب انتقال حرارت اواپراتور نسبت به نوع انبساط مستقیم افزایش می یابد.
در این اواپراتور ها بعد از جدا کردن مایع و بخار در مخازنی به نام جدا کننده (separator) مایع مبرد توسط پمپ بیش از آنچه که مورد نیاز است به اواپراتور فرستاده می شود به علت وجود پمپ در این نوع از سیستم تغذیه اواپراتور از مخزن جداکننده فاصله داشته باشد.
کاربرد این نوع اواپراتور ها در کولرهای گازی ، داکت اسپیلت ها،هواساز ها ، سردخانه ها و سیستم هایی می باشد که از واسطه آب برای خنک کاری استفاده نمی شود.درصورتی که جریان هوا بصورت طبیعی برقرار باشد اواپراتور نوع طبیعی و در غیر این صورت نوع اجباری نام دارد.
بدلیل کاربرد بیشتر اواپراتور های جریان اجباری از جمله کاربرد های آن در کولر های گازی و داکت اسپیلت و .... بوده که این اواپراتور ها از یک سری لوله و پره تشکیل شده اند مبرد در داخل لوله و جریان هوا در بین پره ها جریان دارد.بدلیل امکان تقطیر رطوبت روی پره ها و و انجماد آن در کاربرد های دما پایین پره روی لوله های اواپراتور بصورت عمودی نصب می شود.
فاصله پره ها از 2 تا 12 میلیمتر در کاربرد های مختلف متفاوت است.
